Laatste update op 21 februari 2017
@Ziekenhuis. Mijn ponskaartje moest worden vervangen: de oude werd ingenomen. Braaf ging ik naar de registratiebalie toen het mijn beurt was. En daar zat ik dan.
Recht voor mij hing een klein rond dingetje, en ik had al vrij snel in de gaten dat die ervoor was bedoeld om een foto van mij te maken. Maar ik ging dwarsliggen. Tenminste, dat vond de dame achter de balie, die haar wenkbrauwen hoog omhoog trok toen ik vroeg wat de bedoeling was van de camera.
Ja, dat wordt opgeslagen!
Ik: “Komt mijn foto op het pasje?”
Zij: “Ja.”
Ik: “En wordt de foto ook in het computersysteem opgeslagen?”
Zij: “Ja.”
Ik: “Dat wil ik niet.”
Zij: “…” (vragende blik)
Ik: “Ik wil niet dat er een foto van mij in uw database wordt opgeslagen.”
Zij: “Nou, dat is heel gebruikelijk tegenwoordig hoor. Het is in uw eigen belang.”
Ik: “Als de foto alleen op het pasje komt, heb ik er geen problemen mee. Ik wil niet dat de foto in het systeem wordt opgeslagen vanwege privacyoverwegingen.” (dat probeerde ik ook in het gemeentehuis met mijn paspoort en vingerafdrukken, maar daar kwam ik er niet mee weg)
Zij: (vermoeid en belerend – hier gingen de wenkbrauwen juist ver naar beneden) “Dat kan niet anders, en het is in uw voordeel. Als u nu uw pasje verliest, liggen al uw gegevens zo op straat. Dat is met het nieuwe ponskaartje niet meer zo.”
Ik: “Uw overweging begrijp ik, maar ik zie dat voordeel niet. Als ik nu mijn pasje verlies (wat natuurlijk kan, alhoewel nog nooit eerder voorgekomen maar ik begin al een oude taart te worden) ligt dat op één plek. Met een beetje geluk gooit de vinder het weg, of stuurt het op. Als uw systeem wordt gehackt – en dat kan zeker, weet u nog vorige week, dat ziekenhuis hier vlakbij … – dan hebben ze de beschikking over mijn gegevens én mijn foto. En dat is zo gekopieerd: voor je het weet ligt het zomaar overal. Dat risico op identiteitsdiefstal wil ik niet lopen.”
Zij: ” …” (blik alsof ze dacht dat ik wel heel erg dom moest zijnt)
Ik: “Ik heb een identiteitskaart. Ik heb een verzekeringskaart. Dat moet voldoende zijn. Ik wil niet met een foto aan mijn gegevens worden gekoppeld in een ziekenhuis.”
Zij: “Nou, dan kan ik u alleen een noodpas uitschrijven. U moet dan iedere keer als u in het ziekenhuis komt een noodpas halen, anders kunt u niet naar de polikliniek.” (uiteindelijk toch best oplossingsgericht)
Ik: “Als dat zonder foto kan, prima.”
Zij: “…” (schrijft met een blik van onbegrip een noodpas uit)
De poli doet niet zo moeilijk
Gelukkig kent men mij op de poli. Ik overhandig het A5’je.
Zij: “Dag mevrouw. Oh, heeft u een noodpas? Waar is uw ponskaartje. Bent u die vergeten?”
Ik: “Hallo. Nee hoor, maar ik moest een nieuwe laten maken. Ik wilde alleen niet op de foto. Dat is best onhandig, want nu kom ik voortaan steeds met een noodpas, en die moet ik steeds opnieuw laten maken. Haha.”
Zij: “Dat is helemaal niet nodig hoor, mevrouw. U kunt gewoon deze noodpas weer meenemen. Geen probleem. Als u ervoor zorgt dat u een identiteitsbewijs meeneemt, komt het altijd goed.”
Ik: (grijnzend) “Dat is fijn, dank u wel.”
Lastpak?
Natuurlijk begrijp ik dat ik een lastpak was bij die inschrijfbalie. In ieder geval in de ogen van de dame die ponskaartjes maakt. Iedereen doet toch gewoon mee, waarom ik dan niet? Maar op de praktische aanpak van de dame op de polikliniek ben ik trots. Een voorschrift van de dokter accepteren vinden mensen vaak moeilijker dan – zonder er verder bij stil te staan – allerlei gegevens van jezelf overhandigen aan een organisatie waarvan je echt niet weet of je de systemen kunt vertrouwen. En dat je hier serieus over na moet denken, blijkt uit de privacybarometer: 44% van de ziekenhuizen heeft de gegevensbeveiliging niet op orde (december 2016).
Denk na over gegevensverwerking
Ik vind het belangrijk dat we er steeds bij stilstaan of de gevraagde gegevens wel door de vragende instantie nodig zijn. Niet als makke schaapjes naar de slachtbank. Een ander geluid zet tot nadenken. Vragen als ‘waarom’ en ‘in wiens voordeel is het?’ en ‘kan het een nadeel voor mij opleveren?’ helpen de digitale vooruitgang zo goed mogelijk voor iedereen in te richten.
En wat blijkt, het is helemaal niet zo’n probleem als je foto niet in het systeem staat. Als je kunt bewijzen wie je ben, is het voldoende. Mijn foto staat op zowel mijn rijbewijs als mijn paspoort. En ik ben herkenbaar, want het lijkt nog 😉
Dit artikel verscheen eerder op 42bis.nl.
